عطاشاد ءِ سر ءَ وت ءَ ”اتھارٹی“ منّارینگ ءِ تچ ءُ تاگ

 

ایردستیں راجانی یک مزنیں جیڑہ یے اش انت کہ آ باز کم وتی جند ءِ سر ءَ بیسہ کن انت۔ بلکیں در ءَ چہ آؤکیں ھر مردم آھانی نزّ ءَ چہ آھاں  دانا ءُ سرپد تر اِنت۔ آ وت بگندئے اے ھبر ءَ سرپد مہ بنت بلئے کالونائزر مدام آھاں ھمے چیز ءَ باور کنائینیت کہ شما زانت ءُ سرپدی ءُ زند ءِ ھر پڑ ءَ چہ ایندگراں کمتر اِت۔ ھمے جیڑہ من بازیں بلوچ نبشتہ کار ءُ لبزانکی گلّانی گوٛر ءَ چمّ ءِ وت دیستگ۔ ھر نبشتہ کارے ءَ کہ مرگ ءَ پد نام در آؤرتگ، بازیں مردمے ھمے تاچ ءَ گون کپتگ کہ آ وت ءَ را ھمائی ءِ سر ءَ اتھارٹی یے بہ منّارینیت دانکہ ھر ڈولیں دیوان ءُ مراگہ یے بیت ھود ءَ آ گون بہ بیت۔ چوکہ کسے یوسف عزیز مگسی ءِ سر ءَ، کسے عطا شاد ءِ سر ءُ کسے گل خان نصیر ءِ سر ءَ وت ءَ را انچیں اتھارٹی یے منّیت کہ وت ءَ ابید دگہ کسّ ءَ بئے نہ کنت۔

ھمے جیڑہ گوں بلوچستان ءِ جند ءَ اِنت۔ ایردستیں راجانی کسان سمائی باز بری آھاں انچیں نادراہی یے ءِ آماچ کنت کہ  درقومے ءِ نبشتگیں ھر گپّ یا ھر نبشتانک کہ آئی ءِ تھا آھانی ستا ءُ توسیپ بہ بیت ابید چہ دگہ پٹّ ءُ پول ءَ آئی ءَ منّ اَنت ءُ پدا ھمیشی ءِ رندگیری ءَ کن انت۔ پہ درور ھمے زوتاں صفدر زیدی ءِ گدارے ”گوادر کے سرخ کیکڑے“ ءِ نام ءَ چاپ بوتگ ات گڑا من ھمے کتاب ءِ سر ءَ نبشتہ کت کہ اے مرد ءَ تھنا گوادر ءِ نام بھا کتگ۔ اشی ءَ ابید اے کسّہ ءَ ھچ چوشیں چیزے نیست کہ بلوچ راجی جنز ءِ عکاسی ءَ کت بہ کنت۔ پدا مئے سنگتے ءَ کمنٹ کت کہ اگاں اے مرد ءِ گدار ھراب انت گڑا مئے جند ءِ لبزانت ءُ نبشتہ کار کجا انت کہ ھمے جیڑہ ءِ سر ءَنبشتہ بہ کن انت؟ چہ نیستی ءَ شمبو گھ اِنت۔

نوں جیڑہ اش انت کہ اگاں مئے جند ءِ لبزانت نبشتہ کت نہ کن انت یا ترس انت گڑا اشی ءِ متلب ھمیش انت کہ دگرے ھرچی گند ءُ گسڑے نبشتہ بہ کنت آئی ءَ ما بہ زوریں ءُ وتی بہ کن ایں؟ اے ڈول نہ انت، اگاں مئے مردم انوں نبشتہ کت نہ کن انت بگندئے وھد ءِ ھمبرائی ءَ ھما کدّ ءَ سر بہ بنت کہ انچیں ساچشت ودی بہ بیت۔

ھمے ڈول ءَ عطا شاد ءَ گوں ھم انچو بوتگ۔ عطا ءِ سر ءَ بلوچی ءَ وَ بے کساس نبشتہ بوتگ بلئے اردو ءَ انگت آ ڈول کہ نبشتہ کنگی انت آ وڑ نہ بوتگ۔ یک روچے من فیصل ریحان ءَ گوں دچار کپتاں گڑا آئی ءَ گشت کہ من عطا ءِ سر ءَ کارے سرجم کتگ ءُ ھمے زوتاں چاپے کناں۔ من ھمد ءَ صلاح الدّین بیوس ءِ رد ءُ بند داتگیں کتاب”سنّاٹے کا کورا کاغذ“ ءِ نام گپت، گڑا فیصل ءَ گشت: ”آ وَ کتابی جندے نہ انت۔ اسل ءَ عطا ءِ چاپ نہ بوتگیں بازیں نکانے گوں من است کہ من ”باقیاتِ عطاشاد“ ءِ نام ءَ چاپے کنگ ءَ آں۔ بیوس ءَ وَ بس ایندگرانی لہتیں نبشتانک زرتگ ءُ چاپ کتگ انت، اشی ءِ تھا ھچ چوشیں چیزے نیست کہ دردے بہ وارت۔“

ما وداریگ اتیں کہ اے کتاب ءَ چونیں چیزے مان کہ پیسر ءَ ما نہ دیستگ یا بگندئے انچیں نکان انت کہ عطا ءِ سر ءَ دگہ نوکیں گپّ درجنی یے ودی بہ کن انت۔ بلئے کتاب کہ چاپ بوت ءُ اتک من ھیران بوتاں کہ عطا ءِ ”باقیات“ ھمے بوت انت؟

بیوس ءِ کتاب ءَ اگاں دگہ چیزے مان نہ ات بلئے عطا ءِ سرپد بوھگ ءُ عطاشناسی ءِ بابت ءَ جتائیں مردماں ھما نبشتانک کہ اردو ءَ نبیس اتگ اتنت، کم از کم ھما نبشتانکانی سرشون وَ است اِتنت کہ آئی ءَ چہ کجا زرتگ انت۔ اے کتاب ءِ نود درسد نکاناں ھچ سرشون ءِ جند نیست کہ چہ کجام تاک ءُ ماھتاکاں زرتگ انت۔ دومی کتاب ءَ لہتیں انچیں نکان ھوار اِنت کہ من پہ جزم گشاں کہ عطا ءَ اے نکان وتی زند ءَ ڈالچار کتگ انت ءُ آئی ءَ نہ لوٹ اِتگ کہ چاپ بہ بنت۔ باز بری انچو بیت کہ نبشتہ کارے وتی زند ءَ چیزے نبشتہ کنت یا دیوان ءُ مراگہ یے ءَ ھبرے کنت بلئے آ نہ لوٹیت کہ ھمے ھبر ریکارڈ ءِ بھر بہ بنت۔ پدا مردمے کہ سرکاری نوکری کنت ءُ ایردستیں چاگردے ءَ زند گوازینیت آئی ءِ بازیں مجبوری بنت۔ اگاں علاّمہ اقبال ءِ سر ءَ نبشتانکے نبیس ایت یا پاکستان ءِ ستا ءَ لچّہ یے نبیس ایت، اے بگندئے آئی ءِ مجبوری بہ بیت بلئے عطا ءِ ڈولیں شاعرے کہ گشیت:

تو پہ سرانی گڈّگ ءَ زند ءِ ھالیالان ءَ کُش ئے

پہ سندگ ءَ داشت کنئے پلّاں چہ بو تالانی ءَ

اے ڈولیں مردے پاکستان ءِ ستا ءَ گشتگیں شعرے یا نبشتانکے ھجبر وتی ساچشتی کاراں ھوار کنگ نہ لوٹیت ءُ گوں اے ڈولیں مردماں مستریں زوراکی ھمیش انت کہ کسے آھانی رد کتگیں چیزاں بہ زوریت ءُ پدا ”باقیات“ ءِ نام ءَ بہ دنت ءُ چاپ نہ کنت۔

تہنا عطا ءِ جیڑہ نہ انت بلکیں چہ زمانگ ءَ گوں بلوچ سرڈگار، بلوچ راجدپتر ءُ بلوچی لبزانک ءَ انچوش بوتگ۔ دری مردماں وت ءَ را اتھارٹی منّارینگ ءِ تاچ ءَ روچے ھنرے کتگ۔ اے ڈولیں نامانی مزنیں لڑے است۔ چو کہ ڈاکٹر انعام الحق کوثر، کامران اعظم سہروردی، نور احمد فریدی ءُ دگہ باریں کئے کئے۔

ھیر کتاب ءِ لچّھانی بابت ءَ ءُ لھتیں بنداتی جیڑھانی بابت ءَ وَ اے۔آر داد ءَ سرجمی ءَ گوں سرشوناں نبشتگ ات بلئے تھنا لچّہ نہ بلکیں سرجمیں کتاب ءِ جیڑہ ھما انت کہ داد ءَ گشتگ اتنت۔ پہ درور دستونکانی بلوچی رجانک۔

اے دستونک ءَ بہ چار اِت:

شپے کہ بام میاریت چشیں شپ ءَ را سوچ

پہ عمرے ءَ کہ وداریت چشیں شپ ءَ راسوچ

اے دستونک ءِ اے بند ءِ اردو رجانک اے ڈول اِنت:

وہ رات جو سحر کا انجام نہ پائے ایسی رات کو جلا

وہ جو عمر بھر انتظار کرائے ایسی رات کو جلا

نوں ھمے یکیں بند ءَ بہ چار اِت کہ رجانکار ءَ گوں عطا ءَ چنچو زوراکی کتگ۔ چوناھا پابند رجانک یا منظوم ترجمہ وت سکّیں گرانیں کارے کہ پہ آئی ءَ مزنیں زانت ءُ سرپدی ءُ پدا بازیں جہد ءُ جکانسری یے پکار اِنت۔ داں یک مردمے دوئیں زباناں پہ شہم سرپد مہ بیت ءُ شعر ءِ ازمی لوٹ ءُ رپکاں مہ زانت آ پابند رجانک ھجبر کت نہ کنت۔ نوں من نہ زاناں کہ اے شعر کئے ءَ رجانک کتگ بلئے ھرکس ءَ کتگ اے شعرے زوال کتگ۔ لبزی رجانک ءَ شعر ءِ درائیں زیباہی ءُ شیرکنی ایرکشّ اِتگ۔ پہ درور ”شپ ءَ را سوچ“ اے کہ دستونک ءِ رد اِنت اد ءَ شپ ءِ سوچگ ءِ بزانت اے نہ انت کہ شپ ءَ ماندار۔ شاعر ءَ اد ءَ شپ ءِ سوچگ اے بزانت ءَ کارمرز کتگ کہ چشیں شپ ءَ یلہ کن، گم کن۔۔۔ شپ کہ اد ءَ وت چہرے، اگاں پدا آئی ءِ دیما تو ”جلاؤ“ بیارئے شعر ءِ دیم وت سیاہ بیت۔

دومی ھمے دستونک ءِ دگہ بندے رجانک ءَ ھوار نہ انت۔

بہ دنت تاب چشیں نیم روچ ءَ آس بدئے

دل ءَ پہ آہ بہ گواریت چشیں شپ ءَ را سوچ

اے بند ءِ رجانک ءَ ابید اوں رجانکار ءِ جند زانگ نہ بیت کہ کئے انت۔ پرچا کہ نہ فیصل ریحان ءَ رجانک کار ءِ نام داتگ ءُ نہ کہ سرشونے داتگ کہ کجام تاک یا کتاب ءَ چہ آئی ءَ ھمے شعر زرتگ۔ اے دستونک کہ تاکدیم 72 ءَ انت، ھمیشی ءِ دیم ءِ تاکدیم بزاں 73 ءَ دگہ دستونکے است کہ اے دستونک نورخان بزنجو ءَ وتی توار ءَ ھم گشتگ، چوش انت۔

دل ءَ بلین کہ دل ءَ روکّ بیت ھزار چراگ

نہ بیت روکّ اے چکّاس ءِ شپ پہ چار چراگ

اد ءَ اوں ھما ڈول رجانک بوتگ چو کہ پیسری دستونک ات۔ ھود ءَ ھم ”جلاؤ“ ات ءُ اد ءَ پہ دل ءِ بلینگ ءَ ”دل جلاؤ“ کارمرز بوتگ۔ بزاں سرجمیں دستونک کہ یک نیمگے اشی ءِ رجانک ءَ رجانکار ءَ سنگ ءُ وزن ءِ دلگوش گوٛر کتگ ، دومی نیمگ ءَ ھمے دستونک ءِ لبزی رجانک ءَ شعر ءِ تام ءُ لذّت برتگ۔ ھمے بند ءِ رجانک ءَ بہ چار اِت:

دل جلاؤ کہ دل میں روشن رہیں ہزار چراغ

اس تیرہ شبی میں کام نہ آئیں گے دو چار چراغ

نوں شما وت ھمے یکیں بند ءَ دیم پہ دیم کن ات ءُ بہ چار اِت کہ اے رجانکار ءَ گوں عطا ءِ شعراں چنچو آمید کتگ۔ چو پیسری دستونک ءَ اے دستونک ءِ ھم یک بندے رجانک ءَ ھوار نہ انت۔

من مرتگاں پہ تئی مہر ءِ ماہکان ءِ نود

میار پہ منی ادّیرہ ءَ میار چراگ

یا اے کڑی ءَ بہ چار اِت ءُ کیاس کن ات کہ کجا عطا ءِ دستونک ءِ لبزانی شیرکنی ءُ رد ءُ بند ءُ کجا اے رجانک:

بہ بیت پہ من انارکانی تام رکّ ءِ پلّ

رجانک: تیرے عارض کی سحر، ہونٹوں کی مہک، گر ساتھ ہو اپنے

اے ھر دو دستونکانی جہل ءَ ھچ وڑیں سرشون نیست۔ اشاں پد لچّھانی رجانک انت کہ آھانی سر ءَ اے۔آر داد ءَ پیسر ءَ نبشتگ ات۔ لچّھانی وانگ ءِ وھد ءَ من دگہ چیزے ءَ ھیران بوتاں کہ عطا ءِ لچّہ ”ساھکندن“ باریں چنچو جاگہ چنڈ چنڈ ءَ ھوار اِنت ءُ پدا ھرجاگہ بندات دگہ جاھے بیت ءُ آسر دگہ جاھے بیت۔

یکّے وَ ھمے مرد ءَ کہ کتاب رد ءُ بند داتگ اے بلوچی سرپد نہ بوتگ۔ دومی اشی ءَ ھچ پٹّ ءُ پول ھم نہ کتگ ءُ سیمی اشی ءَ بس عطا ءِ سر ءَ یک کتابے وتی نام ءَ کنگی بوتگ۔ باریں کجا کجا چہ روتاکی چنڈک ءُ کوھنیں ماھتاکاں لہتیں نیمگ ءُ نیم سوئیں نبشتانک ، لہتیں گشتانکانی ٹکّر، لہتیں شعری رجانک ءُ دگہ ھمے ڈولیں چیزے چتگ ءُ یکجاہ کتگ ءُ عطا ءِ نام ءَ کتابے رد ءُ بند داتگے۔چیا کہ عطا بہا بیت ءُ عطا ءِ نام بہا بیت۔

پدا دیمتر ءَھمے کتاب ءَ عطا شاد ءِ جند ءِ کتاب ”بلوچی نامہ“ ءِ پیشگال ھم زرتگ ءُ کتاب ءَ ھوار کتگ۔ نبشتہ کارے ءِ ھما پیشگال کہ آئی ءَ پہ دگرانی کتاباں نبشتگ انت یا پہ ماھتاکے ءَنبشتگ انت وَ انگت ”باقیات“ ءَ ھوار بوت کن انت بلئے جند ءِ کتاب ءِ پیشگالاں پدا آرگ ءُ دگہ کتابے ءَ ھوار کنگ زوراکی یے۔

اسل ءَ جیڑہ ھما انت۔ فیصل ءَ ھمے سما کتگ کہ عطا ءِ سر ءَ بازیں مردمے ھمے تاچ ءَ ھوار اِنت کہ وت ءَ ”اتھارٹی“ یے بہ منّارین انت، گڑا اے مرد ھم ھمے تاچ ءَ ھوار بوتگ گوں۔ چوکہ یک رندے من گجرات ءَ ”دائرہِ علم و ادب پاکستان“ ءِ ملکی کانفرنسے ءَ ھوار اِتاں گڑا دو مردم اتکگ ات بلوچستان ءِ جھگیری ءَ کنگ ءَ اتنت ءُ ھردو پنجاپی اتنت۔ باریں زمانگے اشانی پت ءُ پیرک بلوچستان ءَ بوتگ انت اگاں نہ بلئے پدا ھم گشت اش واجہ ما بلوچستان ءِ جھگیری ءَاد ءَ اتکگ ایں۔ پمشکا اے مرد ملامت کنگ نہ بیت۔ البت دگہ کسے در بئیت ءُ ھمے نکاناں گوں سرشوناں بہ شوھازیت ءُ پدا گیچن بہ کنت اش کہ کجام چاپ کنگی انت ءُ کجام عطا ءَ رد کتگ، رندتر ءَ ھمیشاں چاپ بہ کنت بگندئے عطا ءِ سر ءَ پٹّ ءُ پول کنوکاں پہ جوانیں کتابے دیما بئیت۔